ELIADES OCHOA
MUSIC LEGENDS 23
Kontzertua jarlekuekin
Eliades Ochoa Santiagon (Kuba) jaio zen 1946ko ekainaren 22an, Santiago de Cuba probintziako Songo-La Maya herrixkan. Nekazari-jatorriko gurasoak irakasle zituela, oso umetatik hasi zen gitarra jotzen, autodidakta gisa, eta oso gaztetatik trobadore ibiltariekin ibiltzen zen. Guateke, taberna eta “prostituzio-gune”etan ibili ahala, Kubako musikaren errepertorio tradizional zabala ikasten hasi zen, eta gaur egun maisu da musika horretan. Bere musika-estiloa bere sorlekuaren, Kubako landazabalaren, entzuten zituen pasadizoen, nekazarien guatekeen eta bera markatu eta gaur egungo artista sortu zuten beste elementu batzuen ondorio da.
Eliadesek Septeto Tipico Oriental osatu zuen 1969an, eta 1970ean Trobaren Etxean sartu zen ofizialki, non ohikotasunez agertzen hasi baitzen. 1982an Cuarteto Patria taldeko kide izan zen, zuzendari, moldatzaile, ahots eta gitarra prima gisa. Cuarteto Patriaren errepertorioa bere estilo propioaz bereganatu zuen, Kubako musika folklorikoaren tradizioa bizirik mantenduz. Gaitasun introspektibo handia erakutsi zuen, eta formari dagokionez, berak zituen adierazpen-baliabideek Kubako musikarekiko maitasuna erakusteko balio izan zioten. Gitarra-jotzaile gisa zuen estiloak kutsu berri bat eman zion taldeari. 80ko hamarkadan, Cuarteto Patria eta Compay Segundorekin batera, hainbat bira artistikotan parte hartu zuen, eta azken horrekin Chan Chan abestiaren lehen bertsioa grabatu zuen. Abesti enblematiko horren gitarra primaren akordeak sortzeko Eliades inspiratu zen modua trobadore eta entzuleak inspiratzen dituen ezaugarri gisa geratu da.
Eliades Buena Vista Social Club-eko izarretako bat da, eta album horrekin bere lehen Grammy saria irabazi zuen 1997an. 1998an, Manu Dibangorekin batera beste album bat grabatu zuen Eliadesek, CubAfrica izenarekin pasako zena historiara, nahiz eta lehenengoaren oihartzunak bigarrenaren agerpena ilundu zuen Frantziako diskoetxe txiki batean.
Bere diskorik aipagarrienen artean, Sublime Ilusión nabarmendu daiteke, John Wooler-en ekoizpenarekin eta Charlie Musselwhite, David Hidalgo de Los Lobos eta Ry Cooder beraren parte-hartze bereziarekin. Tributo al Cuarteto Patria Pancho Cobas-i, Cuarteto Patria taldearen sortzaileari, eta Eliades Ochoaren ibilbidea inspiratu duten trobadore eta konpositoreei aitorpena egiten dien albuma da. 2010ean Afrocubism diskoa grabatu zuen bere taldearekin eta Maliko musikari garrantzitsuekin batera, Toumani Diabate-rekin, besteak beste. 2012an, Un Bolero Para Ti diskoa kaleratu zuen, eta melodia bikainak eman zituen bere entzuleen gozamenerako.
Enrique Bumbury, Luis Eduardo Aute, Manu Dibango, Jarabe de Palo, Blof Umoja, Charlie Musselwhite, Moncho, Armando Manzanero, Descemer Bueno eta Pablo Milanes-en ekoizpen diskografikoetan kolaboratu du, besteak beste. 2013an Bob Dylanen omenezko diskoan parte hartzeko hautatu zuten, eta Another World, A tribute to Bob Dylan diskoan All along the watch tower abestia egin zuen.
2018ko abenduan "Eliades Ochoa de Cuba al mundo" kaleratu zen, Eliades Ochoaren ibilbide artistikoari buruzko dokumentala, Cynthia Biestek-ek ekoitzia. Dokumental honek sari asko jaso ditu eta mundu-mailako zinemaldi garrantzitsuetan aurkeztu izan da. Aurretik, Win Wenders-en “Buena Vista Social Club” filmeko protagonista izan zen.
Eliades Ochoak musika sortzen eta konposatzen jarraitzen du. 2020an, pandemia baino lehentxeago, disko berri bat argitaratu zuen, Vamos a Bailar un Son, World Circuit-ek 2022an berrargitaratu zuena, eta berriki, 2023ko maiatzean, Guajiro izeneko albuma argitaratu du, bertan Ruben Blades-ek eta Joan As Police Woman-ek kolaboratzen dutelarik.
